Mediacja zamiast sądu. Kiedy warto z niej skorzystać?

Rośnie zainteresowanie alternatywną formą rozwiązywania sporów, jaką jest ugoda mediacyjna. 16-20 października 2023 r. w całej Polsce był obchodzony ​Tydzień Mediacji.

19 października w Sądzie Rejonowym w Kołobrzegu dyżurował mediator. Podczas darmowej konsultacji można było dowiedzieć się, czym jest ugoda mediacyjna, jakie niesie skutki prawne i kiedy warto skorzystać z mediacji.

Czym więc jest mediacja? To sposób na wypracowanie rozwiązania, które będzie satysfakcjonować wszystkie strony sporu. W praktyce wygląda to tak, że strony, żeby nie iść do sądu, przychodzą do mediatora wypracować kompromis, który zastąpi wyrok. Jeżeli strony chcą dyskutować i uda się porozumieć to sporządzana jest ugoda, którą następnie wysyła się do sądu do zatwierdzenia i sąd tę ugodę zatwierdza (o ile dokument nie zawiera błędów). Zatwierdzona przez sąd ugoda jest jak tytuł wykonawczy, jak wyrok, można z nią iść na przykład do komornika i ją egzekwować.

Mediacja dzieli się na sądową i pozasądową. Sądowa ma miejsce, gdy sprawa już jest w sądzie i na każdym etapie sędzia za zgodą uczestników może skierować sprawę na posiedzenie mediacyjne. Natomiast mediacja pozasądowa to postępowanie przedsądowe. Strony samodzielnie kierują się do mediatora z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji.

Zalety? Jest korzystna finansowo. Jest dobrowolna. Kolejny plus wybrania mediacji zamiast sądu, to czas. Żeby nie czekać na termin na przykład rozprawy alimentacyjnej, idziemy do mediatora, umawiamy spotkanie, przychodzimy we dwoje i jeżeli dochodzimy do porozumienia, to ugoda zostaje spisana. Mediator zanosi ją do sądu na drugi dzień. Możemy w takiej ugodzie napisać, że ona działa od jutra.
Mediacja jest poufna – mediator jest zobowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się podczas prowadzenia mediacji. Ale przede wszystkim strony same decydują o sposobie rozwiązania sporu.

Kiedy możemy wybrać mediację, jako alternatywę do sprawy sądowej?

Mediacja jest pomocna na przykład w sprawach o alimenty, możemy też spisać ugodę okołorozwodową. W ten sam sposób możemy ustalić sposób kontaktowania się ojca z dzieckiem po rozwodzie rodziców. Mediacja ma zastosowanie w sprawach spadkowych, w sporach z pracodawcą, ze szpitalem, gdy dojdzie na przykład do błędu lekarskiego. Kolejny obszar to odszkodowania komunikacyjne. Ostatnio dużo jest mediacji z bankami, kiedy mamy problem z kredytem, chcemy go renegocjować, to wtedy możemy zaproponować bankom mediację. Z kolei w sprawach karnych ugoda mediacyjna może mieć wpływ na wymiar kary. Mediacje sprawdzają się też w biznesie. Mediatorzy proponują i rekomendują przedsiębiorcom, żeby w sytuacji, gdy podpisują jakiś kontrakt wpisać jako jeden z ostatnich punktów zapis, że preferują mediację, że w przypadku sporu strony najpierw skorzystają z drogi mediacyjnej.

Foto: UM Kołobrzeg